Το αποτύπωμα νερού ενός προϊόντος είναι ο όγκος του γλυκού νερού που καταναλώνεται και μολύνεται, σχετικά με τον τόπο παραγωγής.

Το αποτύπωμα νερού, είτε ατομικό, κοινοτικό ή οποιασδήποτε επιχειρηματικής δραστηριότητας, είναι ένας δείκτης της κατανάλωσης νερού (άμεση και έμμεση) ο οποίος ορίζεται ως ο συνολικός όγκος γλυκού νερού που χρησιμοποιείται για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών που καταναλώνονται από κάθε άτομο, κοινότητα ή επιχειρηματική δραστηριότητα.

Βήμα 1: Εισαγωγή (30 λεπτά)

Οι μαθητές θα παρακολουθήσουν ένα βίντεο για το αποτύπωμα του νερού: Πού είναι το νερό;

Στη συνέχεια, οι εκπαιδευτικοί θα κάνουν μια σύντομη θεωρητική εισαγωγή στην έννοια του αποτυπώματος του νερού για να εισάγουν τους μαθητές σε μια γενική ιδέα της έννοιας στην οποία θα πρέπει να εργαστούν (οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αντλήσουν έμπνευση από ιστότοπους για να εξηγήσουν το αποτύπωμα νερού):

Βήμα 2: Το μονοπάτι της παραγωγής των προϊόντων (περίπου 180 λεπτά)

Στους μαθητές θα παραχωρήσετε δεδομένα:

- 2,500 λίτρα νερού απαιτούνται για την παραγωγή ενός μπιφτεκιού 150 γραμμαρίων

- 2,700 λίτρα νερού απαιτούνται για την παραγωγή μιας μπλούζας

- 2,500 λίτρα νερού απαιτούνται για την παραγωγή ενός κιλού ρυζιού. 

Οι μαθητές θα χωριστούν σε 3 ομάδες για να αναλύσουν αυτά τα δεδομένα και να κατανοήσουν το μονοπάτι παραγωγής αυτών των 3 προϊόντων από την πρώτη ύλη στον καταναλωτή (περίπου 60-90 λεπτά).

Για την ανάλυση της διαδρομής της παραγωγής:

1) Προσδιορίστε τον κύκλο παραγωγής του προϊόντος που αναλύθηκε.

2) Προσδιορίστε εάν το νερό είναι απαραίτητο σε κάθε στάδιο, και αν ναι, σε τι ποσότητα;

3) Στο τέλος, αθροίστε όλες τις ποσότητες νερού για κάθε φάση.

Αφού πραγματοποιήσουν την έρευνά τους, οι μαθητές μπορούν να μεταφέρουν τις πληροφορίες που βρήκαν μέσω αφισών, powerpoint ή δημιουργώντας σύντομα βίντεο που εξηγούν τη διαδρομή παραγωγής του αναλυθέντος προϊόντος (περίπου 60-90 λεπτά).

Όταν η εργασία τελειώσει, οι μαθητές θα εξηγήσουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους στις υπόλοιπες ομάδες (30 λεπτά, 10 λεπτά για κάθε ομάδα).

Βήμα 3: Συμπληρώστε ένα ερωτηματολόγιο και προβληματιστείτε με τις συνήθειες μας (30 λεπτά)

Οι μαθητές θα συμπληρώσουν ένα διαδικτυακό ερωτηματολόγιο για να υπολογίσουν το αποτύπωμά τους στο νερό.

Αφού αποκτήσουν τα αποτελέσματα, θα τα συζητήσουν με τους εκπαιδευτικούς, ανοίγοντας μια συζήτηση εμπνευσμένη από ερωτήματα όπως:

• Τι θα άλλαζε αν αγόραζα μπιφτέκι λαχανικών σε σύγκριση με μπιφτέκι κρέατος;
• Ποια είναι η διαφορά μιας μπλούζας που αγοράστηκε από αλυσίδα (h&m, stradivarius, pimkie etc.) σε σύγκριση με μια που αγοράστηκε από καταστήματα δίκαιου εμπορίου ή κατάστημα μεταχειρισμένων? 
• Τι νέες συνήθειες μπορώ να υιοθετήσω για να μειώσω το αποτύπωμά μου στο νερό και να συμβάλω στην προστασία του πλανήτη; (Η κατανάλωση λιγότερου κρέατος ή η χορτοφαγία είναι ένα παράδειγμα, αλλά μπορείτε επίσης να πιείτε τσάι αντί για καφέ ή, καλύτερα, απλό νερό. Μπορείτε επίσης να φοράτε ρούχα από συνθετικές ίνες αντί για βαμβάκι).

Οι ερωτήσεις αυτές μπορούν επίσης να απαντηθούν μέσω συλλογικής έρευνας της τάξης με το δάσκαλο. 

- ΔΡΑΣΗ 1

Το έργο στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με την κατανάλωση νερού και την έννοια του αποτυπώματος νερού σε εστιατόρια και μπαρ.

Αρχικά, οι εκπαιδευτικοί μαζί με τους μαθητές, θα ερευνήσουν τοπικά μπαρ και εστιατόρια που είναι πρόθυμα να συμμετάσχουν σε αυτή τη μελέτη. Η έρευνα θα πραγματοποιηθεί μέσω κοινωνικών δικτύων, τηλεφωνικών κλήσεων και email.

Σε αυτή τη δραστηριότητα οι μαθητές θα κληθούν να συντάξουν ορισμένα ερωτηματολόγια (για προτάσεις ανατρέξτε στη Σημείωση για εκπαιδευτικούς) που θα δοθούν στους διευθυντές των εστιατορίων, των μπαρ κ.λπ. με σκοπό την ανάλυση των συνηθειών που σχετίζονται με την κατανάλωση νερού .

Με βάση τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τα ερωτηματολόγια, οι μαθητές θα δημιουργήσουν ένα είδος «εγχειριδίου ορθής πρακτικής» που θα πρέπει να ακολουθήσουν τα εστιατόρια για να ελέγξουν εάν έχουν πραγματοποιηθεί αλλαγές στη συμπεριφορά κατά το τέλος του έργου. Το εγχειρίδιο που θα γράψουν οι μαθητές θα φορτωθεί στο διαδίκτυο και θα είναι ανοιχτό για διαβούλευση από τους ντόπιους, προκειμένου να το ακολουθήσουν για μια περίοδο 3 μηνών.

Κάποιες προτάσεις για τη μείωση του αποτυπώματος νερού θα μπορούσαν να είναι:

-Εισαγωγή επιλογών για χορτοφάγους / vegan στο μενού (το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα χρειάζονται τεράστια ποσότητα νερού για την παραγωγή).

-Λέμε όχι στα μεταποιημένα τρόφιμα (τα συσκευασμένα τρόφιμα όπως τα πατατάκια, τα κατεψυγμένα γεύματα, τα γλυκά και η σόδα απαιτούν πολύ νερό για να παραχθούν επειδή είναι πολύ επεξεργασμένα).

-Προσέχουμε τη βρύση (εγκαταστήστε μια βρύση χαμηλής ροής στο νεροχύτη σας. Οι συμβατικές βρύσες ρέουν περίπου 5 γαλόνια ανά λεπτό, ενώ οι βρύσες χαμηλής ροής ρέουν στο 1,5 γαλόνι ανά λεπτό).

-Δίνουμε προσοχή σε υλικά που μας περιβάλλουν: είναι οι σακούλες και οι συσκευασίες που δίνετε στους πελάτες βιοδιασπώμενες; Μπορούν οι χαρτοπετσέτες που δίνετε στους πελάτες να πλυθούν και να ξαναχρησιμοποιηθούν; Όχι μόνο αυτό: δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε σαπούνια χωρίς επιβλαβή χημικά στοιχεία και σκεφτείτε την αντικατάσταση της αποστράγγισης του μπάνιου με ένα διπλό κουμπί.

-Χρησιμοποιούμε ενεργειακές συσκευές κατηγορίας Α που βοηθούν στην εξοικονόμηση ενέργειας.

-Ανακύκλωση και απορρίπτουμε τα απόβλητα με το σωστό τρόπο, και ειδικά το πλαστικό το οποίο αποτελέι την κύρια αιτία ρύπανσης στα ποτάμια, τις λίμνες και τα θαλάσσια ύδατα.

-Μειώνουμε τα απόβλητα τροφίμων χρησιμοποιώντας σακούλες Doggie ή μειώνοντας τις μερίδες τροφίμων (εάν απορρίπτονται συχνά).

-Χρησιμοποιούμε νερό βρύσης.

Στο τέλος των τριών μηνών, οι διευθυντές των μπαρ και των εστιατορίων θα απαντήσουν ξανά στο ερωτηματολόγιο που συνέταξαν οι μαθητές, οι οποίοι μετά θα κάνουν σύγκριση μεταξύ των παλαιών και των νέων συνηθειών των ντόπιων.

- ΔΡΑΣΗ 2

Οι μαθητές, μαζί με τους εκπαιδευτικούς και το διευθυντή, μπορούν να προτείνουν μια «Εβδομάδα Νερού» στο σχολείο. Αυτή η εβδομάδα θα αφιερωθεί στο θέμα του νερού, της χρήσης και της κατανάλωσής του μέσω διαφορετικών πρωτοβουλιών που μπορούν να προτείνουν οι μαθητές.

Μερικά παραδείγματα:

- Δημιουργήστε έναν κύκλο ταινιών-ντοκιμαντέρ με θέμα το νερό με τα τελικά σχόλια.

- Δημοσιεύστε τα αποτελέσματα της έρευνας WaterFootprint στα μέσα ενημέρωσης και καλέστε το κοινό να σχολιάσει αυτές τις πρωτοβουλίες.

- Καθιερώστε ένα κύκλο διασκέψεων με εμπειρογνώμονες του τομέα.