Εισαγωγής

Καθαρό νερό (USAID_IMAGES στο Creative Commons)
Από όλα τα υπάρχοντα ύδατα στον πλανήτη, μόλις το 0,0007% είναι πόσιμο και το ποσοστό αυτό μειώνεται κάθε χρόνο λόγω μόλυνσης.
Για εμάς τους Ευρωπαίους, είναι εύκολο να αποκτήσουμε πρόσβαση σε ένα ποτήρι νερό για να πιούμε ή να κάνουμε ντους μετά από μια μέρα μελέτης ή εργασίας, αλλά γνωρίζετε τη μέση ποσότητα νερού που καταναλώνει ένας Ευρωπαίος; Ή το πώς φτάνει το νερό στη βρύση μας; Ή πού πηγαίνει αυτή η ποσότητα νερού που χρησιμοποιούμε όταν ξεπλένουμε την τουαλέτα ή πλένουμε τα πιάτα;
Μπορούμε να αναζητήσουμε τις απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις στο διαδίκτυο, αλλά δε θα γνωρίζαμε πραγματικά εάν η κατανάλωσή μας είναι χαμηλότερη ή υψηλότερη από τους καθορισμένους μέσους όρους.
Οι προτεινόμενες δραστηριότητες αποσκοπούν στην απάντηση αυτών των ερωτήσεων με την πραγματοποίηση μιας πραγματικής ανάλυσης στον τομέα, έτσι ώστε οι μαθητές να γνωρίσουν την πραγματική χρήση και κατανάλωση αυτού του πόρου και να βιώσουν από πρώτο χέρι τη διαδικασία καθαρισμού του νερού.
Οι μαθητές καλούνται να πάνε στο εργοστάσιο καθαρισμού νερού για να κατανοήσουν και να δουν από πρώτο χέρι ολόκληρη τη διαδικασία καθαρισμού του νερού που απαιτείται για να διατηρηθούν καθαρά τα ποτάμια ή οι παραλίες των πόλεων τους. Για παράδειγμα, μπορούν να μάθουν πώς η χρήση ενός μη φυσικού σαπουνιού ή η παρουσία λαδιού στο νερό επηρεάζει ολόκληρη τη διαδικασία.
Όλες οι δυναμικές έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε οι μαθητές να είναι οι πρωταγωνιστές της μαθησιακής διαδικασίας, για να προωθηθεί η ανταλλαγή ομαδικών ιδεών και η συνεργατική νοημοσύνη, έτσι ώστε οι νέοι, όταν γνωρίσουν την κατάσταση του περιβάλλοντός τους, να γίνουν μελλοντικοί πράκτορες τοπικής κοινωνικής αλλαγής.
Επομένως, στο τέλος, προτείνεται μια πρόκληση για τους μαθητές, όπου θα πρέπει να εφαρμόσουν στην πράξη όλες τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους για να ευαισθητοποιήσουν τους φίλους τους, την πόλη τους ή τα δίκτυά τους.
Εξάλλου όπως είπε και ο Λεονάρντο ντα Βίντσι «Το νερό είναι η κινητήρια δύναμη όλης της φύσης», οπότε εναπόκειται σε εμάς να το φροντίσουμε και να μην το σπαταλήσουμε.
Αντικείμενο εκμάθησης
- Ο μαθητευόμενος κατανοεί το νερό ως θεμελιώδη προϋπόθεση για την ίδια την ζωή, τη σημασία της ποιότητας και της ποσότητας του νερού, καθώς και τις αιτίες, τα αποτελέσματα και τις συνέπειες της ρύπανσης των υδάτων και της λειψυδρίας.
- Ο μαθητευόμενος γνωρίζει για την παγκόσμια άνιση κατανομή της δυνατότητας πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής.
- Ο μαθητευόμενος μπορεί να συμμετάσχει σε δραστηριότητες βελτίωσης της διαχείρισης νερού και αποχέτευσης στις τοπικές κοινότητες.
- Ο μαθητευόμενος είναι σε θέση να αισθάνεται υπεύθυνος για τη χρήση του νερού.
- Ο μαθητευόμενος μπορεί να μειώσει το ατομικό του “αποτύπωμα νερού” και να εξοικονομήσει νερό μέσα από τις καθημερινές του συνήθειες.
- Επάρκεια συστημικής σκέψης
- Προνοητική επάρκεια
- Στρατηγική επάρκεια
- Επάρκεια κριτικής σκέψης
- Επάρκεια αυτογνωσίας
Οδηγίες
Βήμα 1) Οι λογαριασμοί μας (60 λεπτά)
Ξεκινάμε με την ανάλυση των λογαριασμών νερού για να κατανοήσουμε τη μέση κατανάλωση νερού για κάθε άτομο ή νοικοκυριό.
Κάθε μαθητής πρέπει να φέρει στην τάξη το λογαριασμό από το σπίτι του, για τον μήνα που αποφασίζει να αναλύσει και να εντοπίσει τις ακόλουθες πληροφορίες που ζητούνται παρακάτω.
-Ποιος είναι ο συνολικός αριθμός κυβικών μέτρων που έχουν καταναλωθεί στην οικογένειά σας;
-Σύμφωνα με τον αριθμό των κυβικών μέτρων που έχει χορηγηθεί από την εταιρεία στην οικογένειά σας, έχετε υπερβεί τα χορηγούμενα κυβικά μέτρα; Εάν η απάντηση είναι θετική, κατά πόσα κυβικά μέτρα τα έχετε υπερβεί;
-Ποια είναι η μέση κατανάλωση σε κυβικά μέτρα για κάθε μέλος της οικογένειας;
-Υπολογίστε τη μέση κατανάλωση του συνόλου της τάξης και συγκρίνετέ την με τους μέσους όρους κατανάλωσης στο νομό σας και στην περιφέρεια, αλλά και σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Για τη μελέτη αυτή, συνιστάται να εισάγετε τα δεδομένα σε υπολογιστικό φύλλο (Excel) ή στον πίνακα και να σχεδιάσετε ένα γράφημα με τα πιο σχετικά δεδομένα που αναλύθηκαν προηγουμένως.
Στη συνέχεια, ο δάσκαλος θα φέρει το λογαριασμό νερού του εκπαιδευτικού κέντρου για τον ίδιο μήνα που αναλύθηκε στο προηγούμενο σημείο. Οι ίδιες ερωτήσεις θα απαντηθούν και θα γίνει ανάλυση της μέσης κατανάλωσης όλων των μελών του κέντρου (μαθητές, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στο εκπαιδευτικό κέντρο).
Έπειτα εισάγεται ένας προβληματισμός σχετικά με τα στοιχεία που μπορούν να επηρεάσουν την κατανάλωση νερού στο σπίτι μας ή στο εκπαιδευτικό κέντρο. (Παράδειγμα: πόσο χρόνο ξοδεύουμε στο ντους; Πόσο συχνά χρησιμοποιούμε το πλυντήριο στο σπίτι; Χρησιμοποιούμε πόσιμο νερό για να ποτίζουμε τα λουλούδια ή συλλέγουμε νερό της βροχής;)
Βήμα 2) Δε χαλάμε σταγόνα (60 λεπτά)
Οι μαθητές χωρίζονται σε 3 ομάδες και κάθε ομάδα έχει ένα χρώμα (ΠΡΑΣΙΝΟ, ΚΙΤΡΙΝΟ ΚΑΙ ΚΟΚΚΙΝΟ). Η αποστολή κάθε ομάδας είναι ξεχωριστή και σχετίζεται με διαφορετικά μέρη στο σχολείο:
-ΠΡΑΣΙΝΟ: σημεία συλλογής νερού (δεξαμενές, πηγάδια ...)
-ΚΙΤΡΙΝΟ: σημεία κατανάλωσης νερού (βρύσες, τουαλέτες, ντους, σημεία για πότισμα φυτών ...)
-ΚΟΚΚΙΝΟ: τα σημεία απόρριψης (σηπτικές δεξαμενές, δεξαμενή λυμάτων ...)
Μόλις εντοπιστούν τα σημεία, επισημαίνονται στο σχέδιο του εκπαιδευτικού κέντρου που ο δάσκαλος έχει παραδώσει προηγουμένως και επισημαίνονται όλες οι ανωμαλίες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την κατανάλωση νερού. Για παράδειγμα: βρύσες με διαρροή, διαρροές, κακή χρήση…
Τέλος, κάθε μαθητής γράφει σε 3 διαφορετικές αυτοκόλλητες σημειώσεις (Post-it) 3 ενέργειες ωπου ο καθένας μπορεί να πραγματοποιήσει είτε στο σπίτι είτε στο σχολείο για να μειώσει την κατανάλωση νερού. Μόλις συγκεντρωθούν όλες αυτές οι συνήθειες, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός εγχειριδίου ορθών πρακτικών για το εκπαιδευτικό κέντρο.
Είναι επίσης σημαντικό οι μαθητές να σκεφτούν το πώς αυτή η δραστηριότητα μπορεί να είναι χρήσιμη για το επαγγελματικό τους μέλλον. Πως? Ανοίγοντας έναν προβληματισμό για το πώς η αποτελεσματική κατανάλωση νερού μπορεί να ωφελήσει τόσο τον εαυτό τους όσο και ολόκληρη την κοινωνία.
Βήμα 3) Καθαρισμός (ένα πρωινό)
Η πλήρης κατανόηση της πολυπλοκότητας της ολοκληρωμένης υπηρεσίας νερού δεν μπορεί να διαχωριστεί από την ανάλυση του συστήματος αποχέτευσης και τον καθαρισμό των λυμάτων. Μετά την εισαγωγή των κύριων φάσεων (μηχανική, χημική, βιολογική) της διαδικασίας καθαρισμού, ο καλύτερος τρόπος για την κατανόηση του ρυπαντικού δυναμικού των αστικών λυμάτων είναι μια επίσκεψη σε μονάδα καθαρισμού νερού. Είναι σημαντικό οι μαθητές να δούν ευθέως το πόσο περίπλοκο είναι να φέρουμε το νερό σε αποδεκτές συνθήκες ώστε να είναι έτοιμο για κατανάλωση, καθώς θα ευνοήσει την υιοθέτηση υπεύθυνων συμπεριφορών κατά τη χρήση του πόρου αυτού (δεν χρησιμοποιούμε την τουαλέτα ως κάδο απορριμμάτων, συλλέγουμε λάδια ξεχωριστά, χρησιμοποιούμε οικολογικά απορρυπαντικά και σαπούνια και σε περιορισμένες ποσότητες, κ.λπ.).
Εναλλακτικά, ένας έμπειρος εργαζόμενος από το εργοστάσιο επεξεργασίας νερού μπορεί να κληθεί να εξηγήσει τη διαδικασία στους μαθητές.
Οι μαθητές καλούνται να τραβήξουν φωτογραφίες όταν είναι δυνατόν ή να σημειώσουν τις κύριες φάσεις της επεξεργασίας νερού. Έτσι, μετά την τάξη, μπορείτε να αναδημιουργήσετε όλη την πορεία του νερού.
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ 1
Συντάξτε μια επιστολή στον διευθυντή του εκπαιδευτικού κέντρου: Σύμφωνα με την ανάλυση που πραγματοποιήθηκε στα σημεία 1 και 2, οι μαθητές μπορούν να γράψουν ένα αίτημα προς το διευθυντή του σχολείου ώστε να διατάξει ορισμένες αλλαγές ή βελτιώσεις σχετικά με τη διαχείριση των υδάτων. Συνιστάται να αναλύσετε όλες τις ανωμαλίες που βρέθηκαν και να προσφέρετε εναλλακτικές βιώσιμες λύσεις.
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ 2
Δημιουργία φυλλαδίου: Αναγνωρίστε με την τάξη, ατομικά ή ομαδικά, δέκα ενάρετες συμπεριφορές για την προώθηση της εξοικονόμησης νερού. Οι συμβουλές που συμφωνήθηκαν από τους μαθητές θα αναδιατυπωθούν γραφικά, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα φυλλάδιο που θα διανεμηθεί γύρω από το σχολείο, σε βασικά σημεία της περιοχής σε πολιτιστικές εκδηλώσεις ή συγκεντρώσεις.
- ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ 3
Έξυπνη διαφήμιση: Ένα εργαλείο διάδοσης που προσφέρει ευελιξία στην προώθηση πιο βιώσιμου τρόπου ζωής είναι οι γλώσσες πολυμέσων: ο σχεδιασμός, η δημιουργία και η δημοσίευση διαδικτυακών ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών πολυμέσων έχει γίνει ευκολότερη χάρη στη διαθεσιμότητα σχετικά προσιτού εξοπλισμού (ακόμη και με κινητά τηλέφωνα που έχουν πολλοί μαθητές, είναι δυνατή η λήψη, ηχογράφηση και ακόμη και η μεταφόρτωσή τους στο Youtube χωρίς να χρειάζεται να μεταβείτε σε υπολογιστή), ενώ η εξάπλωση λογισμικού ανοιχτού κώδικα σάς επιτρέπει να επεξεργάζεστε αρχεία ήχου και βίντεο με δωρεάν προγράμματα. Η κριτική ανάλυση των διαφημίσεων και των κοινωνικών επικοινωνιών που βρίσκονται εύκολα στο Youtube μπορεί να παρέχει ιδέες και τα απαραίτητα εργαλεία για την επίτευξη αποτελεσματικών διαφημίσεων. Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε μια σειρά διαφημίσεων που θα προβάλλουν διαφορετικές ενάρετες συμπεριφορές, προκειμένου να προωθήσουν ιδέες στους πολίτες με μια ελκυστική ομιλία.