Invoering

Poster met boodschap "Breek vrij van fossiele brandstoffen" (By Eelco Böhtlingk on unsplash.com)
Energie is iets dat we als vanzelfsprekend beschouwen. Maar vragen we ons wel eens af waar de elektriciteit vandaan komt als we het licht aandoen, onze telefoon opladen, eten koken, tv.... kijken? Denken we na over de hoeveelheid broeikasgassen die vrijkomen als we in onze auto rijden? Dat is het punt: we beseffen niet wat de impact op het milieu is, maar zodra er een stroomstoring is of als onze auto zonder benzine staat, beginnen we in paniek te raken. We beginnen zelfs hardop te denken: "Hoe kan ik dit zo snel mogelijk oplossen?". De mensen moeten zich bewust zijn van het feit dat onze huidige energiebronnen niet onuitputtelijk zijn. De energiebronnen die wij gebruiken zijn niet bevorderlijk voor het milieu. Je zou zelfs het tegendeel kunnen beweren. In plaats van te proberen tekorten of problemen op te lossen vanaf het moment dat onze energiebronnen opraken, moeten we oplossingen vinden om ze toe te passen, zodat we tekorten kunnen voorkomen en de negatieve impact van deze bronnen op de planeet kunnen minimaliseren. Het is tijd om oplossingen te vinden. Niet over 10 jaar, niet over 5 jaar, maar zo snel mogelijk. En studenten kunnen een belangrijke rol spelen om te helpen bij het proces van meer duurzaam energiegebruik. In deze activiteit maken de leerlingen kennis met de vormen van energie die we tegenwoordig gebruiken en de negatieve aspecten daarvan. Ze worden aangemoedigd om na te denken over hun eigen energiegebruik en dat van mensen over de hele wereld. Na de reflectiefase gaan de leerlingen actief op zoek naar alternatieve energiebronnen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. In de laatste fase van deze activiteit creëren de leerlingen een bruikbare output voor een bedrijf/organisatie van hun keuze, door te adviseren hoe ze (lokaal) een impact kunnen hebben op het verminderen van de ecologische voetafdruk van dat bedrijf/organisatie. Bij het creëren van deze output worden ze uitgedaagd om op verschillende niveaus te denken: individueel, lokaal-professioneel en op macroniveau (globaal). Deze aanpak maakt mensen bewust van de mondiale effecten, terwijl ze in staat zijn om op lokaal niveau haalbare veranderingen door te voeren. |
Leerdoelen
- De leerling kent de verschillende energiebronnen - hernieuwbare en niet-hernieuwbare - en hun respectieve voor- en nadelen, met inbegrip van milieueffecten, gezondheidskwesties, gebruik, veiligheid en energiezekerheid, en hun aandeel in de energiemix op het
- De leerling kent de schadelijke effecten van niet-duurzame energieproductie, begrijpt hoe technologieën voor hernieuwbare energie kunnen bijdragen tot duurzame ontwikkeling en begrijpt de noodzaak van nieuwe en innovatieve technologieën en vooral technologietrans.
- De leerling is in staat de noodzaak van energie-efficiëntie en -toereikendheid over te brengen.
- De leerling is in staat samen te werken en met anderen samen te werken om energietechnologieën over te dragen en aan te passen aan verschillende contexten en beste praktijken op energiegebied van hun gemeenschappen te delen.
- De leerling is in staat persoonlijke normen en waarden met betrekking tot energieproductie en -gebruik te verduidelijken en over zijn eigen energiegebruik na te denken en dit te evalueren uit het oogpunt van efficiëntie en toereikendheid.
- De leerling is in staat maatregelen toe te passen en te evalueren om de energie-efficiëntie en -toereikendheid in zijn persoonlijke sfeer te vergroten en het aandeel van hernieuwbare energie in zijn lokale energiemix te verhogen.
- Strategische competentie
- Competentie kritisch denken
- Zelfbewustzijn competentie
Instructies
Stap 1) Introductie (15 minuten)
- Klasgesprek
- Projecteer de afbeelding "Wees geen fossiele dwaas" op het scherm voor de klas. Vraag de leerlingen wat zij denken dat de personen op de foto bedoelen met die uitspraak.
Toon de video "SDG 7: BESPAARBARE EN SCHOONE ENERGIE” -
- Vraag de leerlingen of ze al iets weten over dit onderwerp. Is dit nieuwe informatie?
- Vraag de leerlingen of ze soms nadenken over hun energiegebruik.
- Waarom/waarom niet?
Stap 2) Reflectie (30 minuten)
- Individueel, in de klas
Vraag de leerlingen zichzelf te tekenen in het midden van een vel papier. Dit kan op een heel eenvoudige manier; het doel is te reflecteren. Geef de leerlingen de volgende instructies:
- Teken jezelf in het midden van het papier.
- Noteer alle apparaten die je dagelijks gebruikt en die energie verbruiken.
- (Bv. jouw smartphone en oplader, elektrische tandenborstel, koffiezetapparaat, magnetron, lampen, laptop en oplader enz.)
- Welk vervoermiddel gebruik je om naar school te komen? Schrijf het op..
- Werk je als student? Zo ja: met wat voor soort energieverbruikende apparaten werk je?
Stap 3) Competentie kritisch denken (30 minuten)
- Individueel + in de klas of thuis
Kijk eens naar alle objecten die je hebt opgeschreven.
- Welke van deze zijn volgens jou het meest vervuilend voor het milieu? Teken er een rode cirkel omheen.
- Zoek (op internet of in andere bronnen) alternatieven voor de voorwerpen die je rood omcirkeld hebt.
- Welke van deze zou je kunnen implementeren in je eigen levensstijl?
- Noteer alternatieven naast de rode cirkels, in groen.
- "OPROEP TOT ACTIE 1"
Een energieke campagne! (120 minuten - in groepjes van 2 tot 4 - in de klas)
Verdeel de leerlingen in groepjes van 2 tot 4, afhankelijk van de groepsgrootte. De leerlingen gaan nu de vorige oefening toepassen op hun onderwijsinstelling. Geef de volgende instructies:
- Kijk eens naar ons gebouw. Wat lijkt je duurzaam energiegebruik?
- Bv. lichten die automatisch uitgaan, beperking van het gebruik van liften, computers die worden uitgeschakeld wanneer ze niet worden gebruikt, ...
- Wat zie je als verbeterpunten voor onze school?
- Bv. te veel mensen maken gebruik van liften, de schoolcomputers laten aanstaan, lichten branden in lokalen waar niemand aanwezig is, draaideuren die steeds open staan, verwarmingssystemen laten aanstaan wanneer er niemand is…
- Maak een kleine campagne die kan worden gepubliceerd op de socials van de school (Facebook, Instagram, ...)
- Beslis met de hele klas over een naam voor een hashtag (bv.: cleanenergyat*naamschool*)
- Maak per groepje 3 heel korte posts met tips en trucs voor duurzamer energieverbruik in de school. Zorg ervoor dat deze a) een foto bevatten die de leerlingen zelf hebben genomen en b) dat de begeleidende tekst heel kort is: maximaal 2-3 zinnen. Bewaar jullie ideeën in een Word-document dat jullie later naar de leerkracht sturen.
- Laat de leerlingen rondlopen in het gebouw en foto's nemen van voorbeelden/locaties in de school die duurzamer zouden kunnen worden op het vlak van energieverbruik. Het is belangrijk om persoonlijke foto's te gebruiken om te voldoen aan het auteursrecht.
Opmerking: De leerlingen mogen dezelfde locaties en voorbeelden gebruiken, want alleen de origineelste foto's/teksten worden online gezet. Het is het beste om creatieve en/of grappige foto's te gebruiken waarbij de leerlingen betrokken zijn in plaats van saaie en formele foto's van locaties.
- Vraag elke groep om de voorbereide berichten in het document via e-mail naar je te sturen.
Het is nu aan je om te beslissen of je de ideeën zelf kunt plaatsen, of dat je daarvoor contact moet opnemen met de verantwoordelijke van de sociale media.
Tip: Om het gesprek over duurzaam energieverbruik gaande te houden, is het aan te bevelen de posts over een paar weken te spreiden (3 tot 5 waarin je 1 of 2 keer per week post). Alle ideeën op dezelfde dag posten zou geen effect hebben op de lange termijn.
- "OPROEP TOT ACTIE 2"
Hoe integreer ik nieuwe technologieën in mijn persoonlijk en professioneel leven? (60 minuten - individueel, thuis)
De leerlingen hebben nu nagedacht over hun persoonlijk energiegebruik. Nu is het tijd om dit uit te breiden: hoe zullen ze in staat zijn om dit als een professionele?
Geef de opdracht om de strategie uit de vorige stap toe te passen op een bedrijf naar keuze dat ze kennen, in de sector van hun studiegebied. Geef de volgende instructies:
- Maak dezelfde korte analyse als in stap 3. Maak een lijst van de apparaten/machines die energie nodig hebben.
- Hebben ze een groot negatief effect op het milieu? Omcirkel ze in het rood.
- Zijn ze neutraal? Omcirkel ze in blauw.
- Zijn ze zo duurzaam mogelijk? Omcirkel ze in groen.
- Kun je alternatieve, duurzamere vormen van energie vinden? Zoek duurzame vormen van energie op die in jouw (toekomstige) werkveld kunnen worden toegepast. Schrijf deze op, in het groen.
- Maak een korte presentatie van 5 minuten om je bevindingen toe te lichten.
Notities voor docenten
- Geschatte totale duur van de activiteit: 1 uur en 15 minuten + OPROEP TOT ACTIE
- Voor een grondige persoonlijke reflectie moeten de leerlingen individueel werken. Om de creativiteit voor de sociale-mediaposts te bevorderen, is het aanbevolen om in groepjes van minstens 2 personen te werken.
- Indien nodig kunnen extra video's over hernieuwbare energie aan de leerlingen worden getoond (zie lijst met video's hieronder).
- De oproep tot actie hangt af van de context: Als de leerlingen zich niet op hun gemak voelen om voor een mogelijk grote klasgroep te presenteren, kan de opdracht worden omgezet in een korte schrijfopdracht.